Basınç anahtarları, belirlenen bir basınç değerine ulaşıldığında elektriksel bir kontağı açan veya kapatan kontrol cihazlarıdır. Basit yapıları sayesinde hem güvenlik hem de otomasyon uygulamalarında geniş bir kullanım alanı bulurlar. Pompa korumasından endüstriyel proses güvenliğine kadar pek çok alanda kritik görev üstlenirler.
ÇALIŞMA PRENSİBİ
Basınç, diyafram üzerine etki eder ve diyaframın hareketi bir mekanik mekanizmayı tetikler. Bu mekanizma, elektriksel kontakların açılıp kapanmasına neden olur. Temel prensip basınç, kuvvet ve alan ilişkisine dayanır:
Formül: P = F / A
Burada P: Basınç (Pa), F: Kuvvet (N), A: Alan (m²).
YAPISAL ÖZELLİKLER
- Gövde malzemeleri: paslanmaz çelik, pirinç, plastik
- Diyafram malzemeleri: NBR, EPDM, paslanmaz çelik
- Kontak tipleri: NO (normalde açık), NC (normalde kapalı), SPDT
- Elektriksel bağlantı seçenekleri ve IP koruma sınıfları
ÇEŞİTLERİ
- Mekanik basınç anahtarları
- Elektronik/dijital basınç anahtarları (ekranlı, mikroişlemcili)
- Vakum anahtarları
- Diferansiyel basınç anahtarları
SEÇİM KRİTERLERİ
- Ölçüm aralığı (bar, psi)
- Maksimum çalışma basıncı
- Kontak yükü (AC/DC değerleri)
- Proses bağlantısı (dişli, flanşlı)
- Ortam koşulları (sıcaklık, titreşim, nem, ATEX onayı)
AVANTAJLAR VE SINIRLAMALAR
Avantajlar:
- Basit ve güvenilir çalışma
- Enerji gerektirmeyen mekanik modeller
- Düşük maliyet
- Geniş kullanım alanı
Sınırlamalar:
- Mekanik modellerde hassasiyet düşüklüğü
- Aşınma ve kalibrasyon ihtiyacı
- Elektronik modellerde yüksek maliyet
UYGULAMA ALANLARI
- Pompa ve kompresör koruması
- Hidrolik ve pnömatik sistemlerde basınç güvenliği
- Kazan ve buhar sistemleri
- Su arıtma tesisleri
- HVAC ve otomotiv uygulamaları
STANDARTLAR
- IEC 60947 (düşük gerilim şalt cihazları)
- EN 60947-5-1 (anahtarlar)
- ATEX sertifikaları (patlayıcı ortamlar için)
SONUÇ
Basınç anahtarları, düşük maliyetli, güvenilir ve kritik uygulamalarda yaygın olarak kullanılan kontrol cihazlarıdır. Doğru seçildiklerinde ekipman koruması ve proses güvenliği açısından vazgeçilmezdirler.