Seviye ölçümü, endüstriyel proseslerin en kritik unsurlarından biridir. Depolama tankları, silolar ve boru hatlarında doğru seviye kontrolü; üretim verimliliği, proses güvenliği ve maliyet optimizasyonu açısından hayati öneme sahiptir.
SEVİYE ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ
• Mekanik Yöntemler: Şamandıra sistemleri ve seviye göstergeleri basit ama düşük hassasiyetli çözümlerdir.
• Hidrostatik Yöntem: Basınç sensörleri kullanılarak tank tabanındaki basınçtan sıvı seviyesi hesaplanır.
• Ultrasonik Sensörler: Ses dalgaları ile temassız ölçüm yapar. Köpük ve buhar varlığında hatalar oluşabilir.
• Radar (Mikrodalga) Sensörler: Yüksek doğruluk sağlar, zorlu ortam koşullarında tercih edilir.
• Kapasitif Sensörler: Katı ve sıvı ortamlarda dielektrik sabitine bağlı ölçüm yapar.
TEMEL FORMÜLLER VE PRENSİPLER
Hidrostatik basınca dayalı seviye ölçümü:
P = ρ · g · h
Burada P basınç (Pa), ρ akışkan yoğunluğu (kg/m³), g yerçekimi ivmesi (9.81 m/s²), h ise seviye yüksekliğidir (m).
Kapasitif ölçüm prensibi:
C = (ε · A) / d
C kapasite (F), ε dielektrik sabiti, A plaka alanı, d ise plaka arası mesafedir.
ÖLÇÜM DOĞRULUĞUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLER
• Akışkanın yoğunluğu, sıcaklık ve viskozite değişimleri
• Tank şekli ve montaj konumu
• Köpük, buhar, basınç dalgalanmaları
• Sensör kalibrasyonu ve düzenli bakımın yapılmaması
STANDARTLAR VE KALİBRASYON
• IEC 60079: Patlayıcı ortamlarda kullanılan Ex-proof seviye sensörleri için standart.
• ISO 9001: Proses doğrulama ve kalite yönetimi.
• ISO 17025: Kalibrasyon laboratuvarlarının akreditasyonu.
UYGULAMA ALANLARI
• Su ve atık su arıtma tesislerinde tank ve havuz seviyelerinin kontrolü
• Kimya endüstrisinde reaktör ve depolama tankları
• Gıda endüstrisinde sıvı hammaddelerin ölçümü
• Petrol ve doğalgaz endüstrisinde stok tankı seviye yönetimi
SONUÇ
Seviye ölçüm sistemleri, proses güvenliği ve verimlilik için kritik öneme sahiptir. Doğru sensör seçimi, uygun montaj ve düzenli kalibrasyon ile endüstriyel tesisler güvenilir ve sürdürülebilir şekilde işletilebilir.
